همه چیز در مورد عینک آفتابی

عینک آفتابی، از انواع عینک هایی است که برای محافظت از چشم ها در برابر نور بیش از حد خورشید طراحی شده است. چشم ها به شدت به نور حساس هستند و می توانند به راحتی در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض تابش طیف های مرئی و نامرئی آسیب ببینند.

عینک آفتابی در ابتدا برای کاهش تابش خیره کننده و امکان مشاهده راحت تر در نور روشن روز اختراع شد و عینک‌ های اولیه صرفاً لنزهای شیشه‌ ای رنگی یا پلاستیکی بودند. لنزهای تیره تر به دلیل اینکه نور بیشتری را از بین می برند بهتر در نظر گرفته می شدند.

به مرور که درک انسان از ماهیت مخرب نور خورشید تکامل یافت، نیاز به محافظت بهتر از چشم تشخیص داده شد و فناوری های تولید عینک آفتابی برای محافظت بهتر از اشعه های مضر خورشید، به ویژه اشعه UV، توسعه یافت.

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور شدید خورشید می تواند باعث درد، سردرد یا حتی آسیب دائمی به عدسی، شبکیه و قرنیه چشم شود، از جمله: آب مروارید و از دست دادن دید در شب.

اثرات کوتاه مدت قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور شدید خورشید نیز ممکن است باعث کاهش موقت بینایی شود که به نام برف کوری شناخته می شود. در هر دو مورد، آسیب ناشی از اشعه فرابنفش است که به معنای واقعی کلمه سطح قرنیه را می سوزاند.

عینک آفتابی و اشعه فرابنفش

عینک آفتابی محافظت مهمی در برابر اشعه مضر فرابنفش (UV) خورشید دارد. خورشید سه نوع اشعه فرابنفش ساطع می کند که می تواند به چشم ما آسیب برساند:

• اشعه های UVC
• اشعه های UVB
• اشعه های UVA

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این اشعه ها می تواند باعث انواع بیماری های چشمی و پوستی شود، ازجمله: آب مروارید، انواع بیماری های پوستی و حتی سرطان پوست، به ویژه پوست اطراف پلک.

اشعه UVC

این پرتوها کوتاه ترین طول موج را دارند و خطرناک ترین نوع اشعه فرابنفش هستند. با این حال، تقریباً تمامی این بخش توسط جو زمین فیلتر شده و معمولاً به سطح زمین نمی رسند.

اشعه های UVA  و UVB

هر دو پرتو UVA و UVB در ایجاد سرطان پوست و انواع بیماری های چشمی نقش دارند، اما به روش های مختلفی بر روی پوست و چشم تأثیر می گذارند.

پرتوهای UVA طول موج بیشتری دارند و بنابراین، نسبت به اشعه‌ های UVB می‌ توانند عمیق‌ تر به لایه‌های پوست نفوذ کنند. آنها در تمام ساعات روز، در تمام طول سال حضور دارند و می توانند از میان ابرها و شیشه ها نیز عبور کنند.

اشعه UVA باعث پیری زودرس پوست و بیماری های چشمی می شود. آنها همچنین می توانند به DNA سلول های پوست ما آسیب برسانند که در طول زمان می تواند منجر به سرطان پوست شود.

اشعه UVB طول موج کوتاه تری دارد و در درجه اول لایه بیرونی پوست را تحت تأثیر قرار می دهد و در ماه‌ های تابستان شدیدتر هستند

این پرتوها می‌ توانند باعث آفتاب‌ سوختگی، آسیب‌ های پوستی، توسعه سرطان پوست و آسیب رساندن به قرنیه شوند. همچنین تولید ویتامین D را در پوست تحریک می کنند که برای سلامت استخوان ضروری است.

بنابراین استفاده از عینک‌ آفتابی که 100% اشعه‌ های UVA و UVB را مسدود می‌ کند، می‌ تواند به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به مشکلات چشمی را کاهش دهد.

توجه به این نکته ضروری است که تمامی عینک های آفتابی این سطح از محافظت را ارائه نمی دهند، بنابراین هنگام خرید عینک آفتابی، ضروری است به دنبال عینک هایی باشید که برچسب محافظت 100٪ در برابر اشعه فرابنفش را دارند.

اجزای اصلی یک عینک آفتابی

عینک آفتابی معمولاً از چند جزء اصلی تشکیل شده است:

1. فریم یا قاب: ساختار بیرونی عینک که لنزها را نگه می دارد و روی صورت شما می نشیند. این قاب ها را می توان از مواد مختلفی مانند پلاستیک، فلز یا ترکیبی از هر دو ساخت.

2. لنزها: بخش اصلی و کلیدی عینک آفتابی هستند که در واقع اشعه فرابنفش را مسدود کرده و شدت تابش نور را کاهش می دهند.

3. پدهای بینی: قطعات کوچکی که در باخش میانی فریم قرار می گیرند و به ثابت نگه داشتن عینک آفتابی روی بینی شما کمک می کنند.

4. لولا: اتصالات کوچکی که بازوی فریم ها را به قسمت جلویی متصل می کند و به بازوها اجازه می دهد تا به آسانی به سمت داخل جمع شوند.

5. بازوها: تکه های بلندی که از کناره های فریم ها بیرون می آیند و روی گوش های شما قرار می گیرند.

6. ویژگی‌ های اختیاری دیگر: برخی از انواع عینک‌ آفتابی ممکن است ویژگی‌ های اضافی مانند لنزهای پلاریزه، پدهای بینی قابل تنظیم یا لنزهای قابل تعویض داشته باشند.

فریم یا قاب عینک آفتابی

برخی از استانداردهای رایج برای فریم عینک آفتابی عبارتند از:

جنس فریم

فریم یا قاب عینک آفتابی را می توان از مواد مختلفی از جمله پلاستیک، فلز و استات ساخت. مواد مختلف می توانند مزایای مختلفی مانند دوام، انعطاف پذیری و ساختار سبکی خاصی را ارائه دهند.

فریم های پلاستیکی سبک و مقرون به صرفه هستند، در حالی که فریم های فلزی بادوام تر بوده و در برابر خوردگی مقاوم هستند. فریم های استات نیز سبک وزن و ضد حساسیت هستند.

قاب های فلزی، به ویژه انواع گران قیمت، اغلب از مخلوط نیکل و سایر فلزات مانند نقره ساخته می شوند که معمولاً دارای ویژگی‌ های دقیق مهندسی شده‌ ای هستند، مانند اتصالات بادوام با پیچ‌ های خود قفل شونده، و بازوهای انعطاف‌پذیر.

شکل فریم

فریم عینک آفتابی در اشکال مختلف مانند بیضی، گرد، مربع و چشم گربه ای وجود دارد. شکل قاب باید تکمیل کننده فرم صورت باشد تا تناسب راحت و ظاهر کلی آنها را افزایش دهد.

اندازه فریم

اندازه فریم عینک آفتابی باید متناسب با اندازه صورت کاربر باشد. فریم های خیلی بزرگ یا کوچک می توانند باعث ناراحتی شوند و بر کارایی لنزها تأثیر بگذارند.

مهم است که فریم هایی را انتخاب کنید که راحتی و عملکرد خوبی را ارائه دهند تا از محافظت بهینه چشم و وضوح بصری اطمینان حاصل شود و در نهایت، انتخاب فریم به ترجیح سبک شخصی و نیازهای کاربردی بستگی دارد.

لنزهای عینک آفتابی

لنزهای مورد استفاده در عینک آفتابی از مواد مختلفی مانند شیشه، پلی کربنات و اکریلیک ساخته می شوند و انواع مختلفی دارند که مزایای مختلفی را برای کاربر ارائه می دهد.

به عنوان مثال، لنزهای پلاریزه باعث کاهش تابش خیره کننده نور می شوند، در حالی که لنزهای آینه ای نور را از چشم منعکس می کنند.

علاوه بر این، لنزها را می توان رنگ آمیزی کرد تا درجات مختلفی از محافظت در برابر اشعه های مضر UV خورشید ارائه شود و مهم است که عینکی را انتخاب کنید که محافظت کافی برای نیازهای شما داشته باشد.

عینک ها می توانند فرکانس های خاصی از نور را جذب یا بازتاب کنند، زیرا هر دو فرایند، میزان نور وارد شده به چشم را کاهش داده و کنترل می کنند.

لنزهای جذب کننده

لنزهای جذب کننده، از مواد مختلفی استفاده می کنند که برای جذب انتخابی نور فرکانس های خاص به مواد لنز اضافه می شوند. این محدوده فرکانس را می توان با تغییر ترکیب افزودنی های رنگی کنترل کرد و توان جذب با تنظیم مقدار افزودنی کنترل می شود.

برای مثال، لنزهای جاذب اشعه فرابنفش می توانند از چشمان شما در برابر اثرات مخرب اشعه فرابنفش محافظت کنند، که می تواند به مرور زمان باعث آب مروارید و سایر مشکلات چشمی شود.

لنزهای جذب کننده نور آبی نیز می توانند با جلوگیری از نور آبی ساطع شده از صفحه نمایش دیجیتال، به کاهش خستگی چشم و بهبود وضعیت خواب کمک کنند.

نور آبی، بخش پر انرژی تر طیف نور مرئی است که از دستگاه های الکترونیکی مانند گوشی های هوشمند، تبلت ها، رایانه ها و تلویزیون ها و همچنین نورهای فلورسنت و LED ساطع می شود.

قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آبی می تواند باعث خستگی چشم، سردرد و اختلال در الگوی خواب شود. لنزهای جذب کننده نور آبی با فیلتر کردن طول موج های نور آبی کار می کنند و به دید راحت و آرامش بیشتری کمک می کنند.

لنزهای انعکاسی یا آینه ای

لنزهای انعکاسی دارای پوشش های چند لایه هستند که عمدتاً از ذرات فلزی تشکیل شده اند که تمام رنگ های نور مرئی و اشعه فرابنفش را به یک اندازه منعکس می کنند.

آنها در میان اسکی بازان، اسنوبورد سواران و علاقه مندان به ورزش های آبی محبوب هستند زیرا از انعکاس تابش خیره کننده از برف یا آب جلوگیری می کنند.

انواع انعکاسی با پوشش های غیر فلزی نیز وجود دارد که جلوه رنگی ایجاد می کنند. با تغییر نوع و مقدار افزودنی یا پوشش رنگی، می توان لنزهای متنوعی تولید کرد.

ساختار لنزهای انعکاسی

لنزهای بازتابنده معمولاً از یک لایه نازک از فلز یا مواد بازتابنده دیگر مانند آلومینیوم یا نقره تشکیل شده‌ اند که بر روی سطح لنز قرار می‌ گیرند. این لایه اغلب با یک لایه محافظ دیگر برای جلوگیری از خراش و آسیب های این چنینی پوشانده می شود.

مراحل کلی ساخت یک لنز انعکاسی:

1. پس از مخلوط شدن مواد افزودنی مناسب، مواد مذاب به شکل یک لنز عمومی یا "puck" قالب ریزی می شود و در یک لنزومتر قرار می گیرد، ابزاری که برای یافتن مرکز نوری استفاده می شود.
2. سپس لنز در یک ژنراتور منحنی قرار می گیرد که پشت لنز را تیز و یکنواخت می کند. سپس یک دستگاه دیگر، لبه بیرونی را به شکل مناسب خود شکل  می دهد و یک حالت اریب روی لبه لنز ایجاد می کند تا به درستی در فریم ها قرار گیرد.
3. در نهایت، در صورت لزوم لنزها با مواد ضد انعکاس پوشانده می شوند که بدون توجه به پیکربندی لنز، پوشش یکنواخت تری ایجاد می کنند.
4. 

لایه های اساسی در ساخت لنزهای انعکاسی

پوشش ضد انعکاس: این لایه روی سطح پشتی لنز اعمال می شود تا تابش خیره کننده را کاهش دهد و وضوح دید را بهبود بخشد. این کار با به حداقل رساندن میزان نوری که به چشم بازتاب می شود، عمل می کند.

پوشش انعکاسی: این لایه بر روی پوشش ضد انعکاس اعمال می شود و اثر بازتابی آینه مانند ایجاد می کند. پوشش بازتابنده معمولاً از یک لایه نازک فلز یا اکسید فلزی مانند دی اکسید تیتانیوم یا آلومینیوم ساخته می شود.

پوشش محافظ: برای محافظت از پوشش های بازتابنده و ضد انعکاس، یک لایه محافظ نهایی در بالای آن اعمال می شود. این لایه به جلوگیری از خراش، لکه و آسیب های دیگر به لنزها کمک می کند.

تعداد لایه ها و ترکیبات خاص آنها می تواند بسته به سازنده و نوع لنزهای بازتابنده تولید شده متفاوت باشد. انواع مختلفی از فلزات یا اکسیدهای فلزی را می توان برای ایجاد رنگ ها و سطوح مختلف بازتاب استفاده کرد.

رنگ های افزودنی

اغلب به لنزهای عینک آفتابی رنگ هایی اضافه می‌ شود تا تجربه بصری دقیق استفاده‌ کننده را افزایش دهند یا ظاهر زیبایی‌ شناختی خاصی را ارائه دهند.

رنگ، می تواند بر نحوه عبور نور از لنز و بینایی تأثیر بگذارد و نشان می دهد که کدام قسمت از طیف مرئی در حال عبور است. به عنوان مثال، اگر لنزها مایل به زرد تیره باشند، اشعه های بنفش، آبی و احتمالاً مقداری UV را جذب می کنند.

رنگ را می توان به دو روش اصلی به لنزها اضافه کرد:

• افزودن رنگ به مواد مذاب لنز قبل از ساخت آن
• افزودن به عنوان پوشش شیمیایی بر روی لنز، برای رسیدن به رنگ مورد نظر

در روش اول، افزودنی های رنگی پلاستیک یا شیشه در حالت مایع هستند که و در دمای بالا هستند که به مواد لنز اضافه می شوند، مانند رنگ های آلی محلول یا رنگدانه های اکسید فلزی.

لنزهای پلاریزه (Polarized or Anti-Glare)

نوع خاصی از لنزهای جذبی، نور پلاریزه را فیلتر می کند. نور یا موج الکترومغناطیسی در واقع از دو موج الکتریکی و مغناطیسی تشکیل شده است که یکی در صفحه افقی و دیگری در صفحه عمودی منتشر می شود.

در هنگام تابش نور به سطوح سخت، معمولاً نور پراکنده می شود زیرا می تواند در زوایای مختلفی از یک سطح ناهموار بازتاب شود. اما اگر سطح صاف باشد، مانند آب، برف یا یک قطعه براقی از ورق فلز، نور در یک زاویه مشخصی منعکس می شود.

وقتی این نور بازتابی به چشم می تابد، بسیار خیره کننده و معمولاً آزار دهنده است. در حقیقت، هنگامی که نور از این سطوح صاف منعکس می شود، جزء افقی به صورت تابش خیره کننده دیده می شود.

لنزهای پلاریزه با استفاده از یک فیلتر نوری خاص ساخته می شوند که جزء افقی نور را جذب می کنند و فقط جزء عمودی را عبور می دهند. در نتیجه نور منعکس شده بسیار شدید از بین می رود و فشار چشم کاهش می یابد.

در نتیجه استفاده از این فیلتر، تصویری که با لنزهای پلاریزه می بینید کمی تیره تر از حد معمول است، اما اجسام  واضح تر به نظر می رسند و جزئیات راحت تر دیده می شوند.

با این حال، لنزهای پلاریزه نور فرابنفش را مسدود نمی‌ کنند، بنابراین برای محافظت کامل از چشم، به پوشش‌ های اضافی یا مواد رنگی نیاز دارند.

مواردی وجود دارد که لنزهای پلاریزه توصیه نمی شوند، از جمله:

• هنگام نگاه کردن به صفحه نمایش LCD (نمایشگر کریستال مایع)، دستگاه های خودپرداز ATM ، تلفن های همراه
• شرایط نوری کم، زیرا برخی جزئیات را حذف می کنند.
• اسکی: لنزهای پلاریزه می‌توانند دیدن تکه‌ های یخی بزرگ در شیب‌ها را دشوار کنند، زیرا تابش خیره‌ کننده آنها اغلب به عنوان سرنخ‌ هایی برای کمک به اسکی‌ بازان استفاده می‌ شود.
• برخی از ورزش های آبی: لنزهای پلاریزه برای کاهش تابش خیره کننده آب عالی هستند، اما همچنین می توانند دیدن اجسام زیر آب، مانند صخره ها را که ممکن است به دلایل ایمنی مهم باشند، دشوار کنند.

لنزهای فتوکرومیک

نوع دیگری از لنزها، انواع فتوکروماتیک است که حاوی نمک های نقره ای، مانند موارد استفاده شده در فیلم های عکاسی است. این لنزها در محیط بیرون تیره و در داخل خانه روشن می شوند.

در حقیقت، این لنزها حاوی رنگ های فتوکرومیک ویژه ای هستند که با تیره شدن به نور UV واکنش نشان می دهند. هنگامی که نور فرابنفش دیگر وجود ندارد، مانند زمانی که به داخل ساختمان می روید، لنزها به تدریج دوباره شفاف می شوند.

سرعت این فرآیند به شدت نور UV بستگی دارد، بنابراین لنزها در نور شدید خورشید سریعتر از شرایط ابری تیره می شوند.

با این حال، محدوده تغییر رنگ لنزها به اندازه کافی گسترده نیست که در برابر اکثر فرکانس های نوری موثر باشد، و اگرچه آنها به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند، لنزهای فتوکروماتیک به طور جهانی توسط اپتومتریست ها پذیرفته نشده اند.

پدهای بینی

پدهای بینی بالشتک‌ های کوچک و اغلب قابل تنظیم هستند که روی پل عینک قرار می‌گیرند تا راحتی و ثبات را فراهم کنند و معمولاً از مواد نرم و انعطاف پذیر مانند سیلیکون یا لاستیک ساخته می شوند.

هدف از پدهای بینی این است که وزن عینک را به طور مساوی بر روی پل بینی توزیع کنند که می توانند باعث کاهش ناراحتی و جلوگیری از لیز خوردن شوند. آنها همچنین به نگه داشتن عینک در موقعیت صحیح روی صورت کمک می کنند، که برای حدت بینایی بهینه بسیار مهم است.

انواع مختلفی از پدهای بینی وجود دارد، از جمله انواع پیچی، فشاری و ضربه‌ ای. پدهای بینی پیچی با استفاده از پیچ‌های کوچک متصل می‌شوند، در حالی که پدهای بینی فشاری و گیره‌ دار به سادگی روی عینک می‌ لغزند.

تنظیم صحیح پدهای بینی برای راحتی و تناسب مطلوب بسیار مهم است. اگر بالشتک های بینی خیلی سفت یا شل باشند، می توانند باعث ناراحتی یا لیز خوردن عینک شوند. یک بینایی‌ سنج یا عینک‌ ساز می‌ تواند به شما کمک کند تا پدهای بینی خود را برای بهترین تناسب تنظیم کنید.

بازو یا دسته عینک

بازوهای عینک دسته های بلندی هستند که از فریم بیرون می‌ آیند و روی گوش‌ ها قرار می گیرند تا عینک را روی صورت فرد ثابت نگه دارند. این بازوها، معمولاً دارای لولاهای کوچک و متحرکی هستند که به آنها امکان تنظیم راحت عینک را می دهد.

استانداردهای مختلفی وجود دارد که تولید کنندگان عینک در مورد بازوها باید از آنها پیروی کنند زیرا این استانداردها تضمین می کند که عینک راحت، بادوام و ایمن برای استفاده است.

یکی از معیارهای مهم طول دسته یا بازو است. بازوها باید به اندازه ای بلند باشند که به راحتی روی گوش قرار بگیرند و اطمینان حاصل شود که عینک ها در جای خود محکم باقی می مانند.

به طور معمول، طول دسته ها می تواند از mm 120 تا mm 150 متغیر باشد، بسته به اندازه عینک، شکل و اندازه سر فرد.

استاندارد مهم دیگر انعطاف پذیری بازوها است. عینک‌های با دسته های سفت و سخت می‌ توانند باعث ناراحتی و حتی سردرد شوند، بنابراین اکثر تولیدکنندگان از مواد و طرح‌ های مختلفی برای اطمینان از راحت و انعطاف‌پذیری استفاده می‌ کنند.

لولاهای فنری یکی از ویژگی‌های مشترک عینک های مدرن هستند که انعطاف‌ پذیری بیشتری را فراهم می‌ کنند و به جلوگیری از شکستگی در اثر خم شدن یا پیچ خوردن کمک می‌ کنند.

در نهایت، استانداردهای ایمنی باید رعایت شود تا اطمینان حاصل شود که عینک به کاربر آسیبی وارد نمی کند که شامل آزمایش استحکام و دوام بازوهای می باشد تا اطمینان حاصل شود که می توانند در برابر سایش و پارگی معمولی بدون شکستگی یا شل شدن مقاومت کنند.

علاوه بر این، عینک باید استانداردهای مقاومت در برابر ضربه را داشته باشد تا در صورت تصادف یا ضربه از چشمان استفاده کننده محافظت کند.

خلاصه و نتیجه گیری

دو عنصر کلیدی در مورد طراحی عینک آفتابی، مد یا زیبایی و عملکرد آن است. در چند دهه اخیر عینک آفتابی به یک کالای مد روز تبدیل شده است و روند طراحی فعلی نشان دهنده این وضعیت است.

امروزه طراحان مد، انواع عینک‌ آفتابی با طراحی سفارشی را برای تبلیغ خاص خود تولید می‌ کنند و اغلب این تغییرات، طراحی کاربردی نیستند و تنها برای افزایش جذابیت مد در نظر گرفته شده اند.

دقت داشته باشید که عملکرد یک عینک آفتابی در درجه اول اهمیت قرار دارد. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می توانید درست ترین و بهترین انتخاب را در هنگام خرید عینک آفتابی داشته باشید.

منابع

Zinn, Walter J. and Herbert Soloman, The Complete Guide to Eyecare, Eyeglasses, and Contact Lenses.

Wikipedia