دتکتور تیوب های گاز پراگر، ابزاری ساده، پرتابل و دستی هستند که برای اندازه گیری غلظت گازهای ویژه فرایندی یا بخارات موجود در هوا، برای اولین بار در ایران و توسط شرکت بلورآزما تولید شده اند. پراگرها کاربردهای گسترده ای در صنعت، آزمایشگاه و حوزه های ایمنی دارند.

هدف از تولید این محصول، ایجاد محصولی قابل اعتماد، با دقت عملکرد بالا و سهولت استفاده برای کاربران است که در عین حال بتواند استانداردهای جهانی ایمنی و نظارتی را برآورده کند. برای آشنایی بیشتر با این تیوب ها، با ما همراه باشید.

دتکتور تیوب گاز پراگر چیست؟

تیوب پراگر، که به دتکتور تیوب گاز نیز معروف است، یک تیوب حاوی ریجنت شیمیایی ویژه است. ریجنت موجود در تیوب پراگر، با گاز هدف (گاز مورد آنالیز) واکنش داده و تغییر رنگی در اثر این واکنش حاصل می گردد. طول لکه یا همان تغییر رنگ، غلظت گاز را نشان می دهد، که می توان به طور مستقیم، بر اساس مقیاس کالیبره بر روی تیوب آن را خواند.

1. با توجه به نوع گاز اندازه گیری، ممکن است یک یا چند نوع ریجنت و یا ترکیبی از آنها در تیوب ها استفاده شده باشد. 
2. تیوب ها از جنس شیشه و از دو انتها مهر و موم شده هستند.
3. هر تیوب پراگر، برای گاز به خصوصی کالیبره و مقیاس بندی شده است.
4. جهت استفاده از آنها، به پمپ (جهت مکش گاز به داخل تیوب) نیاز دارید. انواع پمپ های دستی و دیجیتال در بازار موجود هستند.
5. آنها برای آنالیزهای سریع، چک کردن نواحی محصور یا تنگ بسیار مناسب هستند.
6. تنها در چند دقیقه، نتایج را به کاربران ارائه می دهند.
7. تنها یک بار قابل استفاده می باشند.
8. زمان استفاده آنها بین 1 تا 2 سال می باشد.

تیوب پراگر، یک دتکتور Short-term است. این به چه معناست؟

دتکتور ها انواع مختلفی دارند و تیوب های پراگر، از نوع Short-term هستند. این بدین معنی است که تیوب های کوتاه مدت (Short-term) پراگر،تیوب های شیشه ای یکبار مصرفی هستند که به طور ویژه برای اندازه گیری مستقیم غلظت گازها در میدان، در یک مکان خاص و در یک دوره زمانی نسبتاً کوتاه طراحی شده اند. اندازه گیری های این تیوب ها، بسته به میزان و نوع گازها و پمپ مورد استفاده، ممکن است از چند ثانیه تا چند دقیقه یا بیشتر طول بکشد و تغییر رنگ کامل در غلظت های بالا، می تواند به طور ناگهانی رخ دهد (حتی در طول اولین حرکت یا اولین تماس) و یا چنین تغییری نیاز به مدت زمان طولانی تری جهت انجام کامل واکنش داشته باشد (در حدود چند دقیقه).

تیوب های پراگر شامل چه نوع گازهایی می شود؟

در حال حاضر، شرکت بلورآزما دتکتور تیوب های پراگر زیر را تولید و به بازار عرضه کرده است:

• H₂S 0.5/a
• H₂S 0.2/a
• H₂S 2%/a
• H₂S 1/d
• CO 5/c
• CO₂ 0.1%/a
• CO₂ 5%/A
• Hydrocarbons 0.1%/b
• Mercaptan 20/a
• Mercaptan 0.1/a

تیوب های مورد نیاز برای مابقی گازهای پرکاربرد (از جمله کلرین، دی اکسید سولفور، آمونیاک، بنزن، تولوئن)، در دست R&D می باشد. درصورت نیاز به اطلاعات بیشتر، لطفاً با پشتیبانی شرکت بلورآزما تماس بگیرد.

کار با تیوب دتکتور پراگر چگونه است؟

تیوب های پراگر کارکرد آسانی دارند و این یکی از دلایل محبوب بودن آنهاست. برای کار با دتکتور تیوب پراگر، باید مراحل زیر طی شود:

1. ابتدا تجهیزات ایمنی (مانند دستکش و ...) بپوشید.
2. تیوب مورد نظر را انتخاب کنید.
3. هر دو انتهای تیوب را بشکید. معمولاً پمپ ها مجهز به کاتر مخصوص برای شکستن دو انتهای تیوب هستند.
4. تیوب را به صورت دستی داخل پمپ قرار دهید. نوع پمپ مورد استفاده بستگی به کاربر دارد و انواع مختلفی از برندها در بازار موجود است (دراگر، Gastec و ...).
5. حجم مشخصی از گاز را به داخل تیوب بکشید. جهت ورود گاز به داخل تیوب، بر روی آن مشخص شده است.
6. تعداد ضربات (Strokes) برای ورود هر گاز  توسط پمپ های دستی مشخص است. برای مثال، برای تعیین غلظت گاز H₂S 0.2/a، نیاز است که 10 ضربه با پمپ ایجاد کنید تا حجم مورد نظر از این گاز به داخل تیوب وارد شود.
7. با عبور گاز از ناحیه حاوی ریجنت شیمیایی، واکنش انجام شده و لکه رنگی ایجاد می گردد (در مدت زمان تعیین شده).
8. انتهای تغییر رنگ یا لکه، برابر با غلظت گاز مورد نظر است.
9. دقت داشته باشید که نتایج را بلافاصله پس از اندازه گیری بخوانید.  ممکن است در طولانی مدت، دقت نتایج تحت تأثیر شرایط محیطی تغییر کند.
10. 

نحوه خوانش تیوب پراگر

مقیاس حک شده بر روی تیوب دتکتورهای پراگر، به صورت ppm یا درصد حجمی تعیین گردیده و امکان خواندن مستقیم غلظت را فراهم می کند. بنابراین، کالیبراسیون توسط کاربر ضروری نیست (مقیاس ها کالیبره هستند). هنگام خواندن غلظت، ممکن است با سه وضعیت مختلف مواجه شوید:

1. نشانگر رنگ در زاویه قائمه با محور طولی لوله خاتمه یابد. در این حالت، می توان مستقیماً غلظت را در برابر مقیاس خواند.
2. نشانگر رنگ نسبت به محور طولی لوله، مورب باشد (یعنی در جهت مایل به محور طولی لوله باشد). در این حالت، میانگین قرائت، غلظت را نشان می دهد.
3. انتهای رنگ نشانگر بسیار پراکنده باشد که در این صورت، ارزیابی تغییر رنگ ممکن است دشوار باشد. در این مورد، لبه انتهایی تغییر رنگ باید در نقطه ای خوانده شود که کمترین تغییر رنگ ضعیف قابل مشاهده باشد.
4. 

مزایای تیوب های پراگر

تیوب دتکتور پراگر، مزایای مختلفی نسبت به سایر تکنیک های اندازه گیری گاز دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می گردد:

• ارائه نتایج سریع (در چند ثانیه تا نهایت چند دقیقه)
• دقت مناسب
• کاربرد ویژه برای هر گاز
• عدم نیاز به کالیبراسیون
• استفاده آسان در سایت های میدانی
• مقرون به صرفه
• پرتابل و سبک
• عدم نیاز به برق یا باتری
• تنوع تیوب ها برای اندازه گیری گازهای مختلف ایمنی استفاده

کاربردهای تیوب های پراگر

دتکتور تیوب های پراگر کاربردهای گسترده ای دارند که در ادامه به برخی از مهم ترین آنها اشاره شده است:

• بررسی ایمنی در محیط های محصور و بسته (مانند معادن) یا کارخانه ها 
• پیش از ورود کارگران به داخل محیط های پر خطر
• ارزیابی انطباق با استانداردهای سطح گاز در محیط (به ویژه در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی)
• بررسی سریع نشت گاز فرایندی
• بهداشت صنعتی و سلامت شغلی
• نمونه برداری و کنترل محیطی (کیفیت هوای داخل، گازهای نشر شده در معادن، چاه ها و ...)
• بررسی شرایط پس از حوادثی مانند آتش سوزی و ...
• بررسی شرایط تانک ها در تصفیه آب
• کنترل گاز کلرین در استخرها
• پشتیبانی و صحت اعتبار سنسورهای دیجیتال
• کنترل شرایط آزمایشگاه ها
• کنترل گازهای تخلیه ای
• آموزش ایمنی
• کشتیرانی